Foto: Marcel van Kammen
In Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) wordt momenteel hard gewerkt aan de herinrichting van de publieksruimtes. 2018 was ook voor het HCL een prachtig succes. Er werden in dat jubeljaar een record aantal activiteiten georganiseerd. Een kleine 150.000 bezoekers kwamen hier op af: niet alleen in het HCL zelf, maar ook in de Oldehove, Pier Pander Museum en het Paviljoen Liwwadders, het tijdelijke geschiedenis-paviljoen in de Prinsentuin. Er waren bovendien veel mensen die een historische stadswandeling maakten. Voor het HCL een uitdaging om de energie van 2018 vast te blijven houden.
Geart de Vries, sinds 2009 directeur van het Historisch Centrum: ‘We hebben in 2018 gezien dat de belangstelling voor het verleden van Leeuwarden heel groot is. Alle mogelijke doelgroepen en met name ook veel cultuurtoeristen kwamen hiernaartoe, van heinde en verre. Men kwam dan voor Esscher in het Fries Museum, maar mensen wilden ook zien wat hier nog meer te doen was. In het HCL en door de stad heen hadden we een expositie met de mooiste stadsgezichten. Bezoekers van drijvende Paviljoen Liwwadders in het water bij de Prinsentuin waren verrast door de speelse presentaties van het Leeuwarder verleden. Jong en oud zetten een VR-bril op waarmee ze duizend jaar terug werden genomen in de tijd toen de stad nog bestond uit een paar terpen. Bijzonder was ook dat de Oldehove een absoluut record aan bezoekers had: maar liefst 66.000 (in 7 maanden!).’
Verder na een succesvol jaar
Het succes van 2018 vraagt natuurlijk om een vervolg. Het afgelopen jaar zijn er volop plannen gesmeed en vanaf april wordt het HCL heringericht. In de huidige studiezaal komt een grote ontvangstruimte voor het publiek: hier vinden lezingen en symposia plaats. Hier kunnen ook scholen worden ontvangen, want het HCL is steeds belangrijker geworden, ook als educatief centrum. De ruimte voor tentoonstellingen wordt twee keer zo groot.
De Vries is laaiend enthousiast over de nieuwe mogelijkheden die het HCL straks biedt: ‘Archieven zijn steeds meer publieksinstellingen geworden. Er komen bij ons misschien minder mensen op de studiezaal (omdat heel veel archiefstukken inmiddels zijn gedigitaliseerd), maar een breed publiek weet het HCL te vinden om verhalen te horen over hoe het vroeger was in de stad en in de 35 dorpen. De zondagmiddaglezingen zijn een begrip in Leeuwarden, maar we kunnen straks interessantere exposities organiseren en ook kunnen we de Leeuwarder scholen nog beter bedienen. Steeds meer mensen hebben belangstelling voor geschiedenis, kijk maar naar het grotere aanbod van historische programma’s op televisie. Iemand als Geert Mak heeft hier sterk aan bijgedragen, met zijn boeken en tv-optredens. Mensen willen weten waar ze vandaan komen en hoe het er hier eerder aan toeging. Bezoekers van buiten zijn nieuwsgierig naar het verhaal van Leeuwarden. Dat vertellen wij en wij doen dat met verrassende en speelse (interactieve) presentaties. Bijvoorbeeld met een digitale quiz die je kunt spelen: wanneer ben je nou een Liwwadder.’
Het DNA van Leeuwarden
Het verhaal van Leeuwarden en de Liwwadders begint al buiten bij de ingang. Hier staat het grote DNA-kunstwerk: een blijvende herinnering aan het ‘buisjes’-project DNA/LWD2018 van kunstenaar Hein de Graaf. Inwoners van Leeuwarden en de bezoekers van de stad konden in 2018 een reageerbuisje vullen met hun ‘DNA’: iets persoonlijks dat het verhaal vertelt van de binding met de stad en gemeente. Duizenden mensen kwamen met hun persoonlijke en ontroerende verhalen die nu samengebracht zijn in een lichtkunstwerk van 23 meter lang.
Geart de Vries: ‘Het HCL moet hierdoor letterlijk nog meer zichtbaar worden. Mensen moeten meteen daarna worden uitgedaagd om op zoek te gaan naar het DNA van hun voorouders en de vroegere bewoners van stad en omgeving. DNA van bekende historische figuren uit de Leeuwarder geschiedenis, maar ook uitdagende tentoonstellingen.’
Een dynamisch centrum
‘Toen ik tien jaar geleden de overstap maakte van Omrop Fryslân naar het Historisch Centrum had ik niet verwacht hoe dynamisch een archief kan zijn. Ik denk dat we met z’n allen ons daar ook elke dag weer volop voor inzetten. De vaste ploeg, maar blij zijn we ook dat we dat kunnen doen met zoveel enthousiaste vrijwilligers. Belangrijk is dat we laten zien dat we meer zijn dan ‘dode’ archiefstukken, kunstwerken en archeologische vondsten hier in de ondergrondse depots. We willen dat materiaal vooral ook levendig onder de aandacht brengen, door middel van tentoonstellingen, manifestaties, stadswandelingen en lezingen. Het moet een feest van herkenning zijn. De rijke plaatselijke geschiedenis willen we tonen voor een zo breed mogelijk publiek, jong en oud, Leeuwarders en toeristen, zowel binnen als buiten het HCL. We zijn er trots op wat we de afgelopen jaren en zeker in 2018 al hebben laten zien, maar we gaan hier volop mee door!’
Alle activiteiten van het HCL gaan voorlopig niet door vanwege het coronavirus