Elisabeth Reitsma (44) is relatie- en gezinstherapeut. In haar praktijk aan de Oostergrachtswal 47 in Leeuwarden komen stellen in alle soorten en maten: het jongste is in de twintig, het oudste in de tachtig. Vanaf de volgende editie kun je haar al jouw prangende relatievragen stellen, maar eerst stellen we haar even voor.
“Ik ben systeemtherapeut. Bij mij kun je terecht met relatie- en gezinsproblematiek. Systeemtherapie is een vorm van psychotherapie waarbij het gaat over relaties en interacties tussen mensen. Zo had ik eens een stel in mijn praktijk waarvan de man al vijf jaar een affaire had, en daar was zij nu achter gekomen. Ze wilden beiden met elkaar doorgaan, maar zij bleef maar terugkomen op wat hij had gedaan.”
“Hun seksleven vergeleek ze steeds met het seksleven dat hij met zijn minnares had. Was hun seksleven beter? Waar hebben zij het allemaal gedaan? Toen hun dochter geboren werd, waar kwam hij toen vandaan? Was hij dan wel echt voor zijn werk weg? Allemaal vragen die maar in haar hoofd bleven rondspoken. Voor haar voelde het als de grootste vorm van verraad dat ze niet zeker wist wat nou waar was van de afgelopen vijf jaar.”
Sorry blijven zeggen
“Hun relatiecrisis en de reden waarom ze bij kwamen, zat ’m erin dat hij zijn spijt al had betuigd en het niet nodig vond om steeds sorry te blijven zeggen. Dat zijn partner dat wel verwachtte, frustreerde hem. Maar haar ook, want hoe meer haar man smeekte om erover op te houden, hoe meer zij het gevoel kreeg dat hij niet naar haar pijn luisterde.”
“Systeemdenken kan mensen helpen om vanuit verschillende perspectieven naar dezelfde werkelijkheid te kijken. Hoe het niet onlogisch is dat mensen vast komen te zitten in patronen. Hoe lastig het is om gedrag te veranderen of patronen te verleggen. Ik probeer mensen te helpen om op een andere manier naar elkaar te luisteren; zodat ze zich weer meer begrepen voelen. Meer verbonden met elkaar.”
“In zo’n situatie probeer ik ondertiteling te geven aan beiden. In de eerste sessie doen stellen alle twee hun verhaal, in de sessies daarna probeer ik die verhalen te reframen en aan elkaar vast te maken.”
“Ik benoem patronen en probeer een gezamenlijk platform te creëren, waardoor ze zich alle twee in het verhaal herkennen en waar ze alle twee aan willen werken. En, misschien nog wel belangrijker, ze herkennen ook de ander. Dat heet ook wel mentaliseren: dat je begrijpt hoe de ander zich voelt, maar ook hoe jij op die ander overkomt.”
Relatie-APK
“Tegenwoordig zie ik steeds vaker dat stellen in therapie gaan als ‘relatie-APK’. Vaak hoor ik ook dat koppels achteraf gezien veel eerder in therapie hadden willen gaan. Velen vinden het spannend om de stap te zetten, omdat hun omgeving denkt dat het helemaal niet goed gaat in je relatie als je in therapie gaat. Terwijl dat helemaal niet zo hoeft te zijn.”
“Vaak genoeg komen koppels langs omdat ze het gevoel hebben dat ze vastzitten, terwijl de liefde er absoluut nog is. Het jongste stel in mijn praktijk is in de twintig, het oudste stel in de tachtig. Hun belangrijkste overeenkomst is dat ze zich allemaal niet begrepen, gezien en gehoord voelen door hun partner. Het grootste verschil is: de twintigers wonen net samen, denken na over kinderen, over nog een opleiding gaan doen of een nieuw huis.”
“Het oudere koppel zit in een heel andere levensfase. Daar hou ik ook rekening mee. Je hebt de verliefdheidsfase, samenwoonfase, een stel zonder kinderen, een stel met jonge kinderen, een stel met schoolgaande kinderen, een stel met pubers, een stel met uitwonende kinderen en dan de fase waarin je beiden stopt met werken. In die laatste fase zit het tachtigers-koppel, en dat vraagt om een andere benadering dan wanneer een stel met jonge kinderen problemen heeft.”
“Toch zijn de problemen waarmee stellen hier komen heel uiteenlopend, hoe oud ze ook zijn. Sommigen kunnen niet ruziemaken, anderen hebben een kind met een beperking, het kan gaan over vreemdgaan, maar ik zie ook veel samengestelde gezinnen. Maar gelukkig gaan ze meestal de deur uit met nieuwe inzichten.”
“Soms zie ik zo’n kwartje echt vallen, je voelt de emotie als het lukt om ze op een andere manier naar elkaar te laten kijken. Laatst nog bij een stel: ze zaten best ver uit elkaar bij mij op de bank, en de sessie ging er pittig aan toe. Ze waren beiden boos, voelden zich gefrustreerd, alleen en onbegrepen. Toen moest een van de twee zo huilen.”
“De ander zei toen: “Ik word ook verdrietig als jij zo verdrietig bent, en het is helemaal niet mijn bedoeling om jou verdrietig te maken, dus kom alsjeblieft bij me zitten.” Ze knuffelden en hielden elkaar vast. Dat zijn prachtige momenten: daar zie je dat mensen heel erg hun best doen om beter te leren communiceren.”
“Inzicht hebben in je patronen helpt, en dat is een hoopvol begin. Zodra één iemand iets anders doet, kan de ander al niet meer hetzelfde reageren, dus verandert meteen het hele patroon. Dat de mensen in mijn praktijk zich daarvoor openstellen, is eigenlijk onwijs dapper.”
Heb je een relatieprobleem? Mail het naar redactie@welkominleeuwarden.nl en wie weet geeft Elisabeth in de volgende editie advies
