Het kan soms voorkomen: acuut geldgebrek, omdat je een hoge rekening krijgt of de wasmachine kapot gaat. Je kunt proberen om een lening af te sluiten bij de bank, maar soms is dit niet mogelijk of neemt het teveel tijd in beslag. In dat geval kun je ervoor kiezen enkele waardevolle voorwerpen te verpanden.
Pandjeshuis
Je gaat dan met je spullen naar een pandjeshuis. Vervolgens wordt de waarde ervan bepaald en hoor je hoeveel rente je over de lening moet betalen en wanneer je de hoofdsom moet terugbetalen. Het voorwerp dient als onderpand, dus er vindt geen kredietwaardigheidstoets plaats.
Ga je akkoord en heb je jezelf gelegitimeerd, dan krijg je het afgesproken geldbedrag en een overeenkomst mee. Als je de beleensom en de rente op tijd hebt terug betaald, ontvang je je spullen retour. Betaal je niet op tijd terug, dan wordt het pandjeshuis eigenaar en kan deze de spullen doorverkopen.
Veel keuze
Er bestaan twee soorten pandjeshuizen: twee gemeentelijke (in Den Haag en Amsterdam) en ruim zestig particuliere pandjeshuizen, verspreid over het hele land. Ook zijn er organisaties die zich hebben gespecialiseerd, bijvoorbeeld in het verpanden van motorvoertuigen of goud. Door de sterke opkomst van particuliere pandjeshuizen heb je veel keuze. Het is de moeite waard om bij verschillende pandjeshuizen te shoppen, want de verschillen zijn groot.
Grote renteverschillen
Zo kan de rente uiteenlopen van 5 procent tot 20 procent. Informeer goed of dit percentage per maand of per jaar geldt, want dat verschilt per pandjeshuis. Zo betaal je bij de Amsterdamse Stadsbank van Lening 1,05 procent per maand (plus eenmalig 1 procent taxatiekosten), terwijl een pandjeshuis in Eindhoven je voor gewone goederen 15 procent per maand in rekening brengt.
Een ander aandachtspunt is de periode waarin je je spullen in onderpand geeft. Deze varieert van één tot negen maanden. Verwacht je de lening snel terug te kunnen betalen, dan is een korte periode geen probleem, maar heb je financiële problemen, dan kun je het best kiezen voor een pandjeshuis waar je spullen langere tijd beleend kunnen worden. Bij de meeste pandjeshuizen kun je de beleenperiode (eenmalig) verlengen. Dit geldt echter niet overal, dus informeer hiernaar voor je je horloge afgeeft. Geef tijdig door dat je van de verlengmogelijkheid gebruik maakt; anders loop je alsnog het risico dat je spullen worden verkocht.
Verzekering
Natuurlijk wil je je spullen in ongeschonden staat terug krijgen. Daarom is het erg belangrijk dat ze veilig worden opgeborgen. Informeer ook of de opgeslagen goederen zijn verzekerd. Bij sommige pandjeshuizen gebeurt dit automatisch; bij andere organisaties moet je zelf een verzekering afsluiten en krijg je bij schade slechts een kleine vergoeding.
Wetswijziging
In de toekomst zullen de voorwaarden voor consumenten overigens gunstiger worden, want de oude Pandhuiswet uit 1910 wordt aangepast. Pandhuizen moeten consumenten goed informeren over bijvoorbeeld de totale kosten, de termijnen en de vraag of je de beleende goederen wel of niet kunt terugkopen. Dit is nu vaak niet duidelijk. Ook komt er een minimum beleentermijn van twee maanden waarbinnen je je spullen kunt terughalen. Verder wordt er gefaseerd een maximum rentetarief van 4,5 procent per maand ingevoerd. De nieuwe wet is al aangenomen door de Tweede Kamer en ligt nu bij de Eerste Kamer.
Verstandig?
Een pandkrediet is een laagdrempelige manier om een lening te krijgen. Heb je even geld nodig, maar sta je er snel weer florissant voor, dan is daar op zich niets mis mee, meent Joke de Kock, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren. “Kies wel voor een pandjeshuis dat een kleine rentevergoeding in rekening brengt en waar je goederen veilig zijn opgeslagen, zoals de twee gemeentelijke pandjeshuizen.” Kom je echter chronisch geld tekort en moet je leningen afsluiten om andere kredieten af te lossen, dan is het volgens haar verstandig je eigen financiën eens kritisch onder de loep te nemen, om te voorkomen dat je het ene gat met het andere dicht. Zet de maandelijkse inkomsten en uitgaven tegenover elkaar en ga op zoek naar mogelijkheden om kosten te besparen of je inkomen te verhogen. Heb je schulden en lukt het niet om deze snel af te lossen, neem dan contact op met je schuldeisers en probeer een regeling te treffen. Slaag je hier niet in, schakel dan hulp in van een instantie voor schuldhulpverlening.
Restschuld
Een van de voordelen van pandkrediet is dat je geen risico loopt op een restschuld. Maar er zijn uitzonderingen, waarschuwt De Kock. “Er zijn mensen die bij een postorderbedrijf met een consumptief krediet met hoge rente goederen kopen en deze direct na ontvangst naar een pandjeshuis brengen. Met de opbrengst betalen ze de huur.”
Deze constructie kan volgens De Kock heel duur uitpakken. “Je krijgt bij het pandjeshuis slechts een deel van de nieuwprijs uitgekeerd, waardoor je fors verlies lijdt als je de lening niet terugbetaalt. Daarnaast betaal je rente over het consumptief krediet.” Daarom adviseert ze iedereen die de gang naar een pandjeshuis overweegt: “Denk goed na voor je hieraan begint en stel je goed op de hoogte van alle voorwaarden.”
