In de jaren ’80 en ’90 waren ze overal te vinden: de kale koppen, trainingspakken en de Nike Air Max-schoenen. De enorm populaire feesten van Thunderdome waren de bouwstenen voor alle grote dancefeesten in Nederland. Nu, na vijfentwintig jaar, is het hele verhaal vastgelegd in een documentaire. We geven je een cursus ‘Thunderdome 101’ en praten met Sietse van Daalen, aka ‘Da Mouth Of Madness’ over Thunderdome en zijn carrière.
Alhoewel organisator ID&T in 1992 al de rave ‘The Final Exam’ organiseerde, vond de eerste officiële editie van Thunderdome plaats op 3 oktober 1992, in het ijsstadion van Thialf. Op het festival draaiden de helden van Multigroove, de beruchtste en meest invloedrijkste Amsterdamse rave: Dano, The Prophet, Buzz Fuzz en Gizmo, aka ‘The Dreamteam’. Ook DJ Weirdo en de kermisattractie ‘De Octopus’ debuteren in Thialf. Het festival wordt bezocht door 3200 bezoekers en daarmee al gelijk een groot succes. Ook de tweede editie van Thunderdome, op 13 februari 1993 in Leeuwarden, wordt goed bezocht. Zesduizend bezoekers genieten van The Dreamteam en Weirdo. Na de editie in onze stad gaat het snel: elk volgend festival trekt steeds meer bezoekers. Uiteindelijk is Thunderdome zo populair dat de organisatie besluit om cd’s te gaan verkopen. De televisiereclames voor de cd’s promoten niet alleen de feesten van Thunderdome, maar ook de wereld van de hardcore in het algemeen; de gabbercultuur komt op.
Happy hardcore en Thunderdome On Tour
Als de Schotse stroming ‘happy hardcore’ populairder wordt, explodeert de populariteit van de gabbercultuur. Vanaf de zomer van 1995 groeit het aantal gabbers van tienduizend naar een groep van dertig keer zo groot. ID&T draait in 1994 ook op volle toeren met de grote feesten, de cd’s, Thunderdome merchandise en ook nog eens Thunderdome On Tour. De rondreizende miniversies van het enorme feest trekt in de jaren ’90 naar clubs en discotheken in de hele wereld. In vijf jaar tijd worden er ongeveer honderdvijftig ‘on tours’ gehouden.
In 1996 keert Thunderdome met een nieuwe editie terug in Leeuwarden. Met veertienduizend bezoekers is de editie in onze stad een enorm succes. Ook Leeuwarder hardcore-legendes Sietse van Daalen (MC Da Mouth of Madness) en DJ Uzi zijn op deze editie aanwezig. ‘Die eerste editie was sowieso al heel erg speciaal, vooral omdat het in mijn eigen stad was’, vertelt Sietse aan ons. ‘Normaal gesproken ben je sowieso al gespannen, maar nu sta je ook nog eens voor allerlei vrienden en bekenden. Ik denk dat ik daarna ook nooit meer zo gespannen ben geweest als die dag. Het is mijn debuut in die grote wereld geweest, en dat maakt het wel heel erg speciaal. Ik heb veel hoogtepunten gehad, maar deze staat zeker in mijn top drie.’
Commerciële onvrede
In 1998 was Thunderdome nog steeds mateloos populair, maar door commerciële ideeën ontstaat er steeds meer onvrede. Na een Thunderdome-schoolagenda, evenementen voor kinderen/jongeren en andere commerciële initiatieven, komen de eerste parodieën op de gabbercultuur. Met Hakkûhbar, van Bob Fosko en Ruben van der Meer en Gabber Piet, De Mosselman en Gabberwijffie wordt de toon gezet. In 2000 stopte Thunderdome met de feesten en daalt de populariteit van de hardcore snel. ‘Er kwamen mensen op af die er niets te zoeken hadden. De fans van het eerste uur vonden dat niet tof’, vertelt Sietse. ‘Ook die parodieën als gabberpiet en hakkûhbar hielpen niet. Mensen wilden daar niets mee te maken hebben.’
The Third movement
Een klein groepje fanatiekelingen blijft geloven in de hardcore en richt het platenlabel ‘The Third Movement’ op, waardoor ook zonder Thunderdome de hardcore weer een boost krijgt. ‘Dat was voor de hardcore een heel experimentele periode’, legt Sietse uit. ‘Ze wilden af van het commerciële en kwamen met een langzamer en harder geluid. Die muziek sprak een nieuwe doelgroep aan, waardoor de levensader bleef stromen. Uiteindelijk is dat dus ook weer echt een volwassen geluid geworden. Zo gaat het elke keer: iets is underground, het wordt te commercieel en iedereen gaat zich er mee bemoeien. Vervolgens implodeert het en de ‘echte’ mensen zeten hun schouders eronder. Dan moet blijken of het bestaansrecht heeft of niet. Punk gaat nooit meer weg, rock ’n roll gaat nooit meer weg en gabber gaat óók nooit meer weg. Het evolueert in nieuwe stijlen.’
In 2001 ziet ID&T mogelijkheid voor een derde Thunderdome-run. Na verschillende editie is de hardcore in 2004 weer ontzettend populair. Ook de jubileumeditie in 2007, het vijftienjarige bestaan, is weken van tevoren uitverkocht.
De laatste editie en een nieuwe ronde
In 2012, twintig jaar na de eerste editie van Thunderdome, wordt aangekondigd dat ‘Thunderdome – The Final Exam’ de laatste editie zal zijn. Voor het eerst in jaren verkoopt Thunderdome weer alle vijfentwintigduizend kaartjes. Met optredens van onder andere The Dreamteam in originele bezetting wordt het een allerlaatste editie om nooit meer te vergeten.
Of nou ja, allerlaatste: op 16 juli 2016 vliegt er een vliegtuig met een banner over het festivalterrein van Dominator, een ander groot hardcorefestival. Op de banner staat ’25 Years of Thunderdome – See You in 2017’. Sietse was hier al ver van tevoren bij betrokken. ‘Mijn huidige manager was bezig om mensen binnen ID&T weer warm te maken voor een nieuwe Thunderdome. Dat deed hij al een paar jaar eerder al door een soort fandag te geven in onder andere de Melkweg (een poppodium in Amsterdam, red.). Het was een locatie voor vijftienhonderd mensen en er kwamen wel zevenduizend mensen op af. Er stonden enorme rijen van mensen met tassen vol merchandise. Toen vroegen zij zich ook af waarom ze ooit waren gestopt’, legt Sietse uit.
Niet alleen is Sietse er geweest; hij heeft hem ook gehost. ‘Het was echt tof om er weer te staan, iedereen was echt hyped. In 2012 was de laatste en iedereen nam met veel verdriet afscheid. Iedereen kwam bij elkaar en het was echt een soort reünie.’
25 jaar Thunderdome
Nu, na ruim 25 jaar Thunderdome, wordt het jubileum gevierd met een documentaire. Sietse heeft er ontzettend veel zin in. ‘Ik hou ook het voorwoord en doe achteraf de Q&A bij de Pathé bij de Jaarbeurs daar. Dat wordt heel vet! Ik heb er echt zin in.’ Op de vraag of Thunderdome nog 25 jaar door kan gaan, heeft Sietse een duidelijk antwoord: ‘Het gaat sowieso nooit meer weg, maar ik weet niet in welke vorm het doorgaat. 2017 en 2019 waren de laatste edities. Ik denk niet dat er elk jaar wat komt, maar dat het wel op een bepaalde manier betrokken blijft; dat wanneer ze uitpakken, ze ook ontzettend goed uitpakken!’
