Het Natuurmuseum Fryslân in Leeuwarden verandert tijdens de tentoonstelling GIF in een echte dierentuin. Voor het eerst in de geschiedenis van het museum zijn er heel veel levende dieren te zien. Maar de tijdelijke bewoners van het museum zijn niet voor tere zieltjes: van pofadder tot vogelspin en reuzenduizendpoot, de één is nog giftiger dan de ander. Durf jij het aan?
Gif speelt een belangrijke rol in de natuur. Gif werkt als een beschermingsmiddel, maar soms ook om andere dieren te verlammen of te doden. Vaak is daar maar heel weinig voor nodig. Eén beet van de koningscobra is al dodelijk voor een olifant. Gif heeft echter ook positieve kanten en wordt gebruikt in allerlei medicijnen.
Tijdens GIF zijn er allerlei levende giftige dieren in het Natuurmuseum te zien zoals spinnen, slangen, duizendpoten, kikkers en schorpioenen. Deze zitten veilig in terraria. Nooit eerder was je zo dichtbij een gevaarlijke slang of spin.
Gif komt voor over de hele wereld, zowel ver weg als in je eigen achtertuin. Denk maar aan vingerhoedskruid in de tuin, berenklauwen langs fietspaden en vliegenzwammen in het bos. In verschillende delen van ons land leeft de adder, een giftige slang met een zigzagpatroon op de rug. En wie wel eens naar zee gaat zou zo maar een kwal kunnen tegenkomen of een pieterman, een visje met een venijnige gifstekel op zijn rug.
Bij gif zijn een aantal zaken belangrijk: de hoeveelheid gif die het dier bij zich heeft, de sterkte ervan en de manier van injecteren. Als een dier heel sterk gif heeft, maar niet goed kan injecteren, is het minder gevaarlijk. Zo moet het gilamonster flink doorbijten wil het gif uit de onderkaak in zijn prooi terecht komen. De snelheid waarmee het dier toeslaat en de camouflage spelen ook een rol. Gif zit vaak in tanden zoals bij slangen, maar ook in klieren aan de zijkant van de kop, in de staart of in harpoentjes en brandhaartjes die weggeschoten kunnen worden.
Gif kan zeer gevaarlijk zijn voor de mens, maar aan de andere kant ook heel nuttig. Het gif van elke diersoort is namelijk uniek. Van al die bijzondere gifstoffen kunnen we iets maken waar we iets aan hebben. Gif heeft dus ook positieve kanten: veel verschillende soorten gif bevatten stoffen die heel goed verwerkt kunnen worden in medicijnen tegen bijvoorbeeld diabetes type II en kanker.
In de tentoonstelling kun je een aantal interactieve spellen doen, waarbij je zelf kunt ervaren hoe het is om met gif in de natuur om te gaan. Maak bijvoorbeeld eens een maaltijd met paddenstoelen: kun je ze eten of heb je een dodelijke maaltijd bereid? Regelmatig zijn er demonstraties over de werking van gif en voedermomenten, waarbij je meekijkt hoe de verzorger de giftige dieren te eten geeft.
Bij GIF hoort een uitgebreid fokprogramma. Het kan zomaar gebeuren dat je getuige bent van de geboorte van jonge slangen. Halverwege de tentoonstelling komen er bovendien nieuwe dieren naar het Natuurmuseum. Het is dus de moeite waard om nog eens terug te komen.
Rond GIF is een uitgebreid programma met lezingen, excursies en andere activiteiten. Meer informatie hierover is te vinden op de website.
Voor GIF werkt het Natuurmuseum samen met Naturalis Biodiversity Center in Leiden en het Spaanse bedrijf Grupo Atrox die de dieren en hun verzorger ter beschikking stelt.
GIF is te zien van 15 februari 2020 tot en met 3 januari 2021.
Foto’s: Marcel van Kammen
