Deze week was in het programma ‘De Keuringsdienst van Waren’ een item over melk. We hebben namelijk fantastische halfvolle Weidemelk van Nederlandse bodem uit de Campinastal, voorzien van prachtige foto van onze nationale hardlooptrots Dafne Schippers. Voor gemiddeld EUR 1,09 heb je al een liter. En Dafne is er groot, sterk en snel mee geworden! Maar was ze dat ook geworden met de melk van het huiswerk Oké van noem eens een Plus Supermarkt? Jazeker! Deze melk komt namelijk uit exact dezelfde melkfabriek en er wordt ook exact dezelfde weidemelk voor gebruikt….. en dat voor EUR 0,65 per liter. Campina is dus bijna 70% duurder. Voor dezelfde melk! Maar niet hetzelfde pak… Dafne Schippers staat op het pak met “WEIDEMELK”.
En dan wil ik het nu niet hebben over de commerciële positionering en weet ik veel wat voor mooie termen er zijn. Ik wil het graag weer eens over het misbruik van logo’s hebben. Dus eigenlijk toch commercie? Want ik zag tot mijn grote verbazing dat één van de grootste theeaanbieders van Nederland (Lipton) nu ook al misleidende logo’s gebruikt in de strijd om de theedrinker. Het logo van Rainforest Alliance.
Rainforest Alliance is een keurmerk voor arbeidsomstandigheden, milieu en natuurbehoud voor producten uit gebieden waar regenwoud groeit. Lipton mag dit gebruiken, omdat ze volgens de methode van Rainforest Alliance thee gebruiken. Er staat alleen in kleine letters wel bij dat dit slechts 50% van de inhoud is. En dat is dezelfde Lipton die een aantal jaar geleden suiker in de thee verwerkte, zodat we de geheel natuurlijke bitters van hun groene thee niet zouden proeven.
“Als 51% van de inhoud eerlijk is, mag je 100% eerlijk noemen.” Maar dat is niet eerlijk!
Wij vinden het namelijk niet eerlijk als 49% niet aan de regels voldoet. Geplukt door kinderen van 12 à 13 jaar oud bijvoorbeeld. Slecht voor mens en natuur etc. We weten het niet. Fair trade is eerlijke handel en dat is als iedereen blij is met het behaalde resultaat. De boer, de producent, de horeca en de genieter! En daarom is het zo belangrijk om naar de kwaliteit te kijken. Wat krijg ik? En vooral wat wil ik?
Uitgebreid onderzoek heeft laten zien dat het welbekende Max Havelaar ook lang niet altijd goed is voor de koffie- en theeboeren die bij dit fairtrade-keurmerk zijn aangesloten. Sterker nog: op de langere termijn is de kleine koffieboer beter uit bij andere duurzame keurmerken of een kleinere koffiebrander die rechtstreeks inkoopt. Hoe fair is dan fair trade?
Dat is lastig te beantwoorden. Feit is wel dat er verschillen bestaan tussen de grote fairtradelabels. Uit het onderzoek bleek dat koffieboeren van Max Havelaar weliswaar een hoge prijs krijgen voor hun product, maar niet veel meer dan andere labels. Een koffielabel die rechtstreeks inkoopt, betaalt overigens veruit de beste prijs voor de boer. De koffie- en theeoogst bij de boeren die leverden via Rainforest Alliance en rechtstreekse koffielabels was daarentegen een stuk groter en de kwaliteit van de geleverde koffie en thee was ook beter. De fair trade koffieboeren (Max Havelaar) bleken over het algemeen namelijk minder goede teeltpraktijken te gebruiken dan de bij andere keurmerken aangesloten boeren.
Dat dit bos vol keurmerken tot problemen leidt, blijkt uit de rechtszaak die Douwe Egberts begin maart 2010 aanspande tegen de gemeente Alkmaar, en verloor. Door de eisen op dusdanige wijze op te stellen – overigens worden deze ondersteund door de Nederlandse en Europese autoriteiten – bleek het onmogelijk voor andere labels dan Max Havelaar (DE is aangesloten bij UTZ Certified) koffie te leveren. Resultaat? Hoewel koffieboeren eigenlijk beter af zijn bij enig ander duurzaamheidslabel, is Max Havelaar gepromoveerd tot monopolist en hebben dezelfde koffieboeren en wij dus ook verloren.
