Het verhaal van de Jannen
Afgelopen maart is er in Leeuwarden sinds jaren weer een nachtburgemeester benoemd. Een nachtburgemeester is een eretitel met een knipoog die schrijver en jazzliefhebber Jules Deelder in de jaren zeventig kreeg ‘opgespeld’ door een Rotterdamse fietsenmaker. Sindsdien hebben vele steden een burgervader (of -moeder) aangesteld om te waken over de nachtelijke beslommeringen. Maar waar moet een nachtburgemeester aan voldoen? Hoe wordt je dat? En wat zijn z’n taken? Om de kersverse nachtburgemeester van Leeuwarden voor te bereiden op deze verantwoordelijke taak, portretteren we in ‘Welkom in Leeuwarden’ zijn voorganger: de enige echte, niet te evenaren en hartverwarmende Jan Giro! Dit jaar is het 10 jaar geleden dat hij veel te vroeg kwam te overlijden. Een kleurrijk persoon die de hele stad kende en de hele stad kende hem. Wie was Jan Giro? Wij gingen in gesprek met Jan Gaastra die hem van heel nabij heeft meegemaakt. Bizarre bijkomstigheid: Jan G. en Jan G. zijn op dezelfde dag jarig…
Veel Leeuwarders die Jan Giro kennen ‘van horen zeggen’, zullen hem associëren met een royale bierconsumptie en zijn vrolijke tred door de stad. In elk café waar je binnenkwam, zat Jan Giro aan de bar. Jan was overal. Wie hem iets beter kende, weet dat hij een rasartiest was met een groot zangtalent en een pianospel waar Jerry Lee Lewis trots op zou zijn geweest. En de paar mensen die hem als geen ander kende, zullen hem missen om zijn onnavolgbare gevoel voor humor, zijn eerlijkheid en zijn warme interesse in alle mensen waarmee hij sprak. Jan Giro was een onbevooroordeeld en oprecht mens. Advocaten, directeuren, oude en jonge vrouwen, zwervers en jongelui, voor hem was iedereen gelijk. Iedereen hield van Jan en Jan hield van iedereen. Behalve van Herman Brood! Van hem moest hij niets hebben. Hij was dan ook helemaal niet blij met de bijnaam ‘de Herman Brood van Leeuwarden’. Er waren natuurlijk wel overeenkomsten. Ze leken een beetje op elkaar en speelden beide piano, alleen… volgens Jan was Jan was een veel betere zanger!
Zware jeugd
Jan Smedinga, wat eigenlijk zijn echte naam is, kon niet terugkijken op een gelukkige jeugd. Als jonge tiener had hij het zwaar te verduren onder het schrikbewind van zijn stiefvader. Zijn echte vader heeft hij naar zeggen nooit gekend. Ook zijn moeder ondervond daarvan de gevolgen. Zij leed aan manische depressies en moest daarvoor worden opgenomen. Ondanks dat heeft ze altijd zo goed mogelijk voor haar zoon gezorgd. Na zijn zware jeugdjaren vond Jan een baan. Hij kon beginnen bij de Postcheque- en Girodienst, beter bekend als de Postgiro. Het dienstverband heeft zeggen en schrijven drie maanden geduurd en dat vonden zowel Jan als zijn werkgever meer dan genoeg. Het leverde hem zijn illustere bijnaam op.
Great Balls of Fire
Begin 70er jaren was Jan zanger/gitarist van de band ‘Black Fire’. De band werd bekend door hun rauwe rocksound en dynamische optredens. Het nummer ‘Do It’ scoorde flink in Duitsland. In die tijd raakte Jan Giro gecharmeerd van de piano. Jan begon steeds meer te pingelen en sloot zichzelf op een gegeven moment een jaar lang op om zich volledig op zijn ‘studie’ te storten. Hij zal toen zo’n 20 jaar zijn geweest. Onder begeleiding van de toenmalige pianist van Harry Muskee (nee nee, niet Herman Brood!) leerde hij zichzelf spelen. De Rock ‘n’ Roll piano werd zijn grote liefde en zou nooit meer van zijn zijde wijken. Zijn grote voorbeelden waren Elvis Presley en Jerry ‘Great Balls of Fire’ Lee Lewis. Jan zijn speelstijl kwam sterk overeen met laatstgenoemde, hoewel Mr. Giro misschien nog wel harder speelde. Jan was namelijk in staat een ivoren pianotoets met zijn pink doormidden te slaan! Zijn spel bleef niet onopgemerkt. Daar zorgde hij zelf wel voor. Regelmatig speelde hij zich met zijn witte vleugel in de kijker door pontificaal op de Dam in Amsterdam te gaan staan. Niet veel later speelde hij samen met meestergitarist Jan Akkerman (nog een Jan en ook op dezelfde dag jarig is als Jan en Jan), Harry Muskee en de band Normaal. Hij speelde ooit met een ‘bierinfuus’ (een geintje van de band Jovink) op de Zwarte Cross voor 5.000 man en ook met volkszanger André Hazes kon hij het uitermate goed vinden. Eén van de honderden hilarische verhalen die nog steeds de ronde doen…
Jan en André
Op een dag moest Jan naar de gerenommeerde ‘The Van Studios’. De crème de la crème van de Nederlandse artiesten maakten opnames in de mobiele studio van Jan Schuurman. Deze Jan was zo ingenomen met de persoon Jan Giro alsmede met zijn talent, dat hij had aangeboden de volledige opname van Jan Giro’s (enige) cd voor eigen rekening te nemen. Jan Giro arriveerde bij de studio om bij het afmixen aanwezig te zijn. Op dat moment was André Hazes ook in de studio voor opnames. De twee maakten kennis en iedereen ging verder met zijn werk. Op een gegeven moment zei Jan dat ie even een biertje ging halen bij het kleine barretje. Deed ie wel vaker, even een biertje halen. Maar dat ‘even’ duurde maar en duurde maar. Na een paar uur ging men toch maar even kijken wat Jan aan het doen was. Toen ze bij de bar kwamen hingen Jan en André in elkaars armen. Dikke tranen van het lachen biggelden over hun wangen. De twee kwamen niet meer bij. ‘Nothing on the hand’ zal Jan gezegd hebben, zoals ie altijd zei als mensen zich afvroegen of ’t wel goed kwam. Van de opnames van André Hazes’ cd is die dag niets meer terecht gekomen…
Maak kennis met Jan Giro
En zo kregen we heel veel anekdotes te horen van Jan Gaastra. Zo bestelde Jan Giro vaak een biertje op naam van Jan G. De hele bar wist dat die bestelling op het kaartje van Jan Gaastra terecht kwam. Voor openstaande rekeningen schaamde Jan Giro zich niet. Het kwam vaak voor dat hij die met één, twee of drie optredens afloste. Ooit vroeg Jan of hij de nieuwe laarzen van Jan G. twee uurtjes mocht huren. Voor twee biertjes. Toen ie na drie uren terugkwam, en de hele kroeg zich afvroeg wat hij in vredesnaam had gedaan, vertelde hij dat zijn moeder hem 200,- gulden had gegeven om nieuwe schoenen te kopen. Het bleek dat hij vol trots de nieuwe laarzen van Jan G. aan z’n moeder had laten zien. Ook heeft hij een amoureuze relatie gehad met een tweeling, terwijl de zussen het niet van elkaar wisten. Da’s toch knap. En zo gaan de verhalen maar door. We zeiden dat een boek toepasselijker was in plaats van dit bescheiden artikel. Toen verraste Jan G. ons met het nieuws dat dat boek er ook gaat komen. Eigenlijk stond het boek dit jaar gepland, 10 jaar na zijn dood, maar dat is wegens omstandigheden uitgesteld. Wie niet kan wachten op dit boek, doet er goed aan een biertje te kopen in De Scamele Rúter, het café waar Jan Giro boven woonde. Daar zijn cd’s van Jan Giro te koop, er zijn foto’s te zien en heel veel verhalen te horen. Ook hangt het ambtsketen van ‘burgemeester Jan’ als relikwie in de kroeg: een ketting met daaraan een asbak. Ga maar kijken.
Wij wensen de nieuwe nachtburgemeester van Leeuwarden veel succes. Want om in de voetsporen van Jan Giro te kunnen treden, zal ie verdomd mooie laarzen moeten hebben en z’n stinkende best moeten doen!
