De Leeuwarder rechtbank is zijn laatste Friese tolk verloren. Er zijn nog verdachten, meestal van de oude garde, die problemen hebben met de Nederlandse taal. “Je hebt nu eenmaal Friezen die echt niet uit hun woorden komen in het Nederlands’’ aldus Dijkstra in het AD. Op die momenten werd Fedde Dijkstra altijd gebeld. ‘Werd’ inderdaad, want Dijkstra stopt ermee. De Wirdumer is gecertificeerd Friese- en Duitse tolk. Doordat Dijkstra al jarenlang actief is in deze wereld, is het een bekend gezicht geworden in de rechtbank. Dat hij nu noodgedwongen moet stoppen, doet hem erg pijn. “Iedereen moet in zijn eigen taal kunnen spreken” aldus Dijkstra.
Het grote probleem is dat het financieel niet meer uit kan. Als tolk zijnde werk je vaak maar een half uurtje per dag. De wereld is een stukje duurder geworden afgelopen jaren. Maar waar in veel branches de lonen omhoog zijn gegaan, is dat voor een tolk al sinds 1981 hetzelfde. Namelijk 43,89 euro per uur. Er is jarenlang gestudeerd om gecertificeerd tolk te worden. Wel is er nog een reiskostenvergoeding (voor zittingen buiten Friesland) waardoor Dijkstra er iets aan over kan houden, maar een vetpot is het niet. Stoppen wil Dijkstra ook liever niet, maar hij zegt helaas geen keuze te hebben. Er is sinds kort een nieuwe regeling waardoor je mag onderhandelen over deze tarieven. Helaas wil de overheid niet meewerken aan een oplossing.
Kan een Fries dan niet gewoon Nederlands spreken in de zitting? Dit kan zeker wel, maar mensen hebben het recht om in hun eigen taal te spreken. In de eigen taal kunnen ze zich meestal beter uiten. Sinds 2014 hebben Friezen het recht om in de rechtszalen Fries te praten, de tweede rijkstaal van Nederland. Dijkstra heeft ooit een boer moeten helpen met een zaak over oormerken van zijn vee. De man had na zijn lagere school geen opleiding meer gehad en zich volledig op het boerenleven gefocussed. Bij een vraag waar hij het nummer ‘twaalf’ wou antwoorden, kon hij niet anders dan het woord ‘tolve’ te roepen. De rechtbank begreep de man niet. Dan komt een tolk zeer goed van pas. Ook heeft Dijkstra een stel dat uit elkaar was gegaan geholpen. Het meisje kende geen Fries en de jonge heeft om ‘dwars’ te doen alles in het Fries uitgelegd. Gelukkig kon het meisje nu alles goed begrijpen.
De grote vraag is nu, wie gaat Dijkstra vervangen? De toekomst van de verdachten hangt er wel vanaf. Er zijn meerdere tolken die samen stoppen, mede omdat de overheid niet mee wil werken. “Dan moeten ze iemand van de straat plukken” aldus Dijkstra. “Of werken met onbeëdigde tolken”. Als de voorwaarden verbeterd kunnen worden, gaan Dijkstra en co weer overwegen om ingezet te kunnen worden.
